مزایای پذیرش استانداردهای بین المللی در ایران
– کاهش ریسک کشور و افزایش جذب سرمایه های خارجی از طریق فراهم نمودن امکان تصمیم گیری بهتر، با توجه به استفاده از مورد توافق بین المللی.
– فراهم نمودن امکان تشکیل بورس بین المللی، کمک به سرمایه گذارن در تنوع بخشی به سرمایه گذاری در بورسهای مختلف جهان، امکان پذیرش شرکتها در بورس سایر کشورها و پذیرش متقابل شرکتهای خارجی در بورس ایران.
– افزایش قابلیت مقایسه و امکان ارزیابی بهتر کسب و کار در کشور توسط نهادهای بین المللی نظیر موسسات رتبه بندی.
– صرفه جویی در زمان و هزینه تهیه صورتهای مالی بر مبنای استانداردهای مختلف.
– فراهم نمودن امکان استفاده موثرتر از فناوریهایی چون XBRL جهت افزایش شفافیت اطلاعات و ارتقای جایگاه شفافیت اطلاعاتی کشور از منظر بین المللی.
– استفاده از تجربه و دانش بین المللی.
محدودیتها و چالشهای پذیرش استانداردهای بین المللی در ایران
* چالش های ناشی از محیط اقتصادی
اقتصاد ایران، تا حد زیادی متکی به درآمد نفت و به تبع آن متکی به وضعیت مالی دولت می باشد. بخش مهمی از اقتصاد کشور در انحصار نهادهای بخش عمومی است و بنابراین نمی توان آن را به عنوان اقتصادی رقابتی تلقی کرد. همچنین رانت و یارانه از اجزای جدایی ناپذیر آن به شمار می آیند. تورم مزمن و کاهش مستمر قدرت خرید پول ملی به خصیصه ای ذاتی تبدیل شده است. حداقل دو متغیر کلان اقتصادی یعنی نرخ بهره و نرخ ارز تابع بازار نیستند و از تصمیمات دولت تبعیت می کنند. بزرگترین چالش های اقتصادی تورم مزمن و نرخ دستور ارز می باشند. زیرا هریک به تنهایی و بدتر از آن تلفیق این دو عامل، بر واحد سنجش عناصر صورتهای مالی یعنی پول، تاثیری مخرب دارد. این امر می تواند موجب مخدوش ساختن تلفیق پذیری و مقایسه پذیری صورت های مالی شرکت های ایرانی و نا مربوط بودن اطلاعات مندرج در آنها گردد. (سلامی، ۱۳۹۱)
* چالش های ناشی از محیط حقوقی
لازم الاجرا نبودن قانون، قوانین و مقررات مالیاتی، و افشا ریسک چالشی عمده محسوب می شود.
* چالش های ناشی از محیط کسب وکار
عموم مردم با این موضوع نا آشنا هستند. مدیران بنگاه های اقتصادی، مشاوران حقوقی، قضات و وکلای دادگستری شناخت کافی نسبت به این استاندادها ندارند و نیاز به آموزش های مرتبط می باشد.
نتیجه گیری
از آن جایی که حسابداری، زبان کسب و کار و تجارت است در دهکده جهانی، نیاز واقعی به مجموعه ای از استانداردهای حسابداری جهانی وجود دارد که در مقام زبان مشترک کسب و کارهای بین المللی انجام وظیفه کند. به عبارت دیگر، با توجه به رویه های موجود تجارت و کسب و کار، جهانی شدن امری اجتناب ناپذیر است؛ جهانی شدن به معنای پذیرش بدون چون و چرای دیدگاه های دیگران نیست، بلکه حساسیت ها و نیازهای خاص بازار سرمایه کشور باید مورد توجه قرار گیرد. به منظور افزایش شفافیت اطلاعاتی، بر حسب نیاز بازار سرمایه اعمال الزامات بیشتری مورد نیاز است. برای بکارگیری استانداردهای بین المللی که موجب شفافیت اطلاعاتی هرچه بیشتر بازار سرمایه و ارتقای جایگاه بین المللی کشور شود، باید با مشارکت تمامی فعالان حرفه حسابداری و حسابرسی کشور، نقشه راه مطلوبی تکمیل شود که در آن راهکارهای بهینه دستیابی به چنین هدفی ارائه گردد. تجربه جهانی شدن نشان می دهد فرصتها مهم اند و چالش ها، کم اهمیت و برطرف شدنی هستند. در ایران، دولت، و سازمان های ضابطه گذار و ناظر، جهانی شدن را پذیرفته اند. امروزه به دلیل پیشرفت های زیر ساختی مخابرات، تجارت، و کسب وکار بسیار متصل و جهانی شده است. اجرای استاندارد های بین المللی حسابداری نیازمند همفکری و همکاری متقابل سازمان ها و نهادهای مرتبطی چون سازمان حسابرسی، جامعه حسابداران رسمی، سازمان بورس، و سازمان امور مالیاتی
می باشد.
برای بکارگیری موفق این استانداردها باید نگاهی واقع بینانه، به چالش ها و وضعیت موجود توجه شود. به این منظور باید رویکردی یکپارچه با تعامل اثر بخش نهادهای حرفه ای به کار گرفته شود. در این راستا، برنامه ریزی و اقدام موثر جهت رفع مسایل مالیاتی، ترجمه تخصصی استانداردها، آموزش، و تدوین رهنمودهای مورد نیاز جهت بکارگیری استانداردها ضروری می باشند.
منابع
دیگان و آنرمن. (۲۰۱۱) . تئوری حسابداری مالی . فصل ۴، سیستم حسابداری بین المللی.
رافیک باغومیان و سجاد نقدی(تیر ماه ۱۳۹۴). استانداردهای بین المللی بخش عمومی: چالش های پیش روی . کشورهای در حال توسعه. مجله حسابرس، شماره ۷۷٫
فروغی داریوش و رهروی(۱۳۹۳). فرایند یکپارچه سازی استانداردهای بین المللی حسابداری در امریکا و اروپا، حسابدار رسمی.
درخشان اصل، محسن و سعید شیپوریان (۱۳۹۰). هماهنگ سازی استانداردها ضرورتی برای حسابداری.
رحمانی علی و شراره علیپور (۱۳۸۹). موانع پذیرش استانداردهای بین المللی حسابداری در ایران. فصلنامه مطالعات. حسابداری، شماره ۲۷٫
خوش طینت محسن، رحیمیان، نظام الدین. (۱۳۸۳). هماهنگ سازی استاندارد های حسابداری. فصلنامه مطالعات. حسابداری، شماره۶٫